Veel reacties kreeg ik op mijn blog van gisteren. Zowel positief als negatief. Ik wil er toch nog een paar woorden aan wijden, omdat ik het belangrijk vind.
Ik snap dat discussies over de Dodenherdenking en de viering van de Bevrijding gevoelig liggen. Voor mensen die de oorlog meegemaakt hebben zijn dit belangrijke momenten. Ik weet ook dat de groep mensen die de oorlog bewust heeft meegemaakt steeds kleiner wordt. Als kind stopte met het meelopen met de Stille Omgang in Winschoten, omdat ik vond dat het niet mijn Stille Omgang was, maar van hen. Ik was ergens waar ik eigenlijk niet hoorde te zijn. Ik voelde dat verdriet niet. Mijn familie had niet ernstig geleden onder de bezetting, wij hadden niemand verloren. Maar ik nam wel kennis van de gruwelen uit de Tweede Wereldoorlog, al dan niet vrijwillig. Voor mij stond en staat niet alleen het herdenken centraal. Ik wil vooral begrijpen. Hoe kan zoiets gebeuren, hoe zijn mensen tot zoiets in staat ?
Als Nederlander is de Tweede Wereldoorlog mijn oorlog, maar niet een gevoelde oorlog. Wat dat betreft was de oorlog in voormalig Joegoslavië veel meer mijn oorlog: ik kende er mensen, maakte slachtoffers mee, voelde de gekte. En ik kon mij daardoor een beetje voorstellen hoe de generaties voor mij de Tweede Wereldoorlog hadden ervaren. Een klein beetje maar.
Die gekte waartoe een mens in staat is in groepsverband. En dat misschien iedereen dat wel zou kunnen, als de omstandigheden daar zijn. En dat we er voor moeten waken, misschien wel tegen beter weten in, dat dat ons niet gebeurt. Dat ook de inwoners van Dresden slachtoffer zijn, net als die van Rotterdam. Dat ook de Duitse frontsoldaat kanonnenvoer was, net als de Nederlandse. Dat de Ieren sympathiseerden met de Duitsers, omdat die in oorlog waren met de Engelsen, hun aartsvijanden. Het ligt allemaal iets gecompliceerder. Die gedachte speelt bij mij rond 4 en 5 mei.
Nu de Tweede Wereldoorlog zo ver achter ons ligt, wordt het tijd om het breder te zien. Dat hebben we nodig om enig inzicht in het waarom te krijgen. En dat wil ik mijn kinderen graag bijbrengen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten